Budowa i funkcje skóry
Skóra jest czymś więcej niż zewnętrzną powłoką. To największy z ludzkich narządów, który oddziela ciało od środowiska zewnętrznego, a jednocześnie zapewnia mu doskonałą łączność z otoczeniem i pozwala na wyrażanie stanów emocjonalnych.
Od kondycji skóry zależy kondycja całego organizmu i w dużym stopniu stan ducha, a więc jakość życia. Funkcjonalną doskonałość skóra zawdzięcza swojej warstwowej budowie. Każda z jej trzech głównych warstw różni się grubością, kompozycją oraz pełnioną funkcją.
Tkanka podskórna
Najbardziej wewnętrzna z warstw. Składa się głównie z komórek tłuszczowych. Stanowi ona zapas energii, warstwę izolacyjną oraz chroni przed urazami, umożliwiając częściowe przesuwanie się skóry nad podłożem mięśniowym lub kostnym.
Naskórek
To powierzchniowa warstwa skóry. Składa się głównie z dojrzewających komórek, nazywanych keratynocytami i tworzy kilka warstw: podstawną, kolczystą, ziarnistą i rogową. Naskórek jest najbardziej aktywną biologicznie warstwą skóry. Spełnia wiele funkcji. Dzięki obecności keratyny chroni przed szkodliwymi, chemicznymi, mechanicznymi i biologicznymi czynnikami zewnętrznymi oraz zapobiega nadmiernej utracie wody. Natomiast obecność w naskórku barwnika, melaniny, umożliwia filtrowanie promieniowania UV.
Skóra właściwa
To najgrubsza z warstw skórnych zbudowana w około 75% z białka zwanego kolagenem. Jej struktura przypomina przestrzenną sieć elastycznych włókien kolagenowych przetkaną splotem naczyń krwionośnych i chłonnych oraz licznych zakończeń nerwowych. W obrębie tej struktury znajdują się również gruczoły potowe i łojowe. Włókna kolagenu są powiązane elastycznymi włóknami zbudowanymi z innego białka - elastyny. Elastyna stanowi mniej niż 5% masy skóry właściwej. Oba białka choć różnią się budową produkowane są przez tę samą grupę komórek tzw. fibroblasty.
Wymienione elementy strukturalne otacza substancja międzykomórkowa nazywana istotą podstawową. Dzięki drenażowi z naczyń włosowatych i limfatycznych stanowi ona płynne „pole komunikacyjne” między krwią, a komórkami skóry. Transportuje substancje odżywcze i produkty przemiany materii tkanek. Substancja podstawowa w przeważającej mierze składa się z mieszaniny wielkocząsteczkowych ugrupowań białkowo-polisacharydowych zwanych proteoglikanami.
Poniższa grafika przedstawia przekrój skóry z wyszczególnionymi elementami strukturalnymi oraz wskazuje drogi przenikania kolagenu w głąb skóry.
Struktura skóry oraz drogi wchłaniania kolagenu (kliknij na obrazku by go powiększyć)
Pozostałe składniki to rozpuszczony kolagen i inne białka, siarczan chondroityny, kwas hialuronowy, sole mineralne oraz enzymy: hialuronidaza, kolagenaza i elastaza.
- Znaczna część wody organizmu jest przechowywana właśnie w skórze właściwej. Proteoglikany występujące w istocie podstawowej są w stanie zatrzymać bardzo duże ilości wody i to między innymi one są odpowiedzialne za gospodarkę wodną i transport jonów w skórze.
- Około 20 do 40% wody obecnej w organizmie jest związane w skórze. Jej większa część (70%) jest magazynowana przez kolagen, biopolimer wyróżniający się nadzwyczajną zdolnością wiązania wody.
- W skórze właściwej obecne są również komórki czuciowe bezpośrednio powiązane z systemem nerwowym. Rejestrują one wrażenie zimna, gorąca, dotyku oraz bólu i przekazują te doznania do rdzenia kręgowego, a dalej do mózgu.
- Skóra właściwa obsługuje metabolizm komórek naskórka, do którego nie docierają naczynia krwionośne i reguluje temperaturę ciała poprzez kontrolę przepływu krwi i wydzielanie potu.
- Poza odbiorem bodźców, główne funkcje skóry właściwej polegają na nadawaniu kształtu ciału poprzez powiązanie wszystkich jego elementów oraz jego mechanicznej ochronie, w czym zasadniczą rolę odgrywa kolagen.
Powyższy tekst jest własnością Collife Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.